In België krijgen mannen en vrouwen tussen de 50 en 74 jaar om de twee jaar een uitnodiging om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Het is een gratis en eenvoudige test die thuis kan worden uitgevoerd, maar toch blijft de deelname achter. In Vlaanderen ligt de respons op ongeveer 50%, In Wallonië en Brussel is de situatie nog zorgwekkender, met deelnamepercentages rond de 20%.
Dat betekent dat veel mensen de kans op vroege detectie laten liggen. Darmkanker is vaak goed behandelbaar als het in een vroeg stadium wordt ontdekt, maar hoe later de diagnose, hoe kleiner de overlevingskansen.
In de jongste leeftijdsgroep van 50-54 jaar is de deelname aan het bevolkingsonderzoek lager dan in oudere leeftijdsgroepen. Dit is opvallend, omdat darmkanker in toenemende mate wordt vastgesteld bij jongere mensen.
De lagere participatie kan te maken hebben met het feit dat jongere mensen zich minder kwetsbaar voelen en symptomen vaak onderschatten. Ook kan een gebrek aan bewustzijn over de risico’s van darmkanker een rol spelen. Het is daarom belangrijk om meer aandacht te besteden aan voorlichting, zodat ook jongere generaties begrijpen waarom screening zo belangrijk is.
Een van de grootste voordelen van darmkankerscreening is dat het de ziekte kan opsporen voordat er symptomen zijn. In een vroeg stadium is darmkanker goed behandelbaar, met een overlevingskans van meer dan 90%. Helaas wordt darmkanker vaak pas ontdekt wanneer het al is uitgezaaid, wat de overlevingskans reduceert tot slechts 15%.
Uit cijfers blijkt dat 72% van de darmkankers die via het bevolkingsonderzoek worden ontdekt, zich in een behandelbaar stadium bevinden. Dit betekent dat deelname aan de screening niet alleen levens redt, maar ook het herstelproces eenvoudiger en minder ingrijpend maakt.
Voor mensen die buiten de doelgroep van het bevolkingsonderzoek vallen, zoals jongere of oudere generaties, is er een eenvoudige oplossing: een zelftest werkt op dezelfde manier als de test van het bevolkingsonderzoek. Je stuurt een klein monster van je stoelgang in, dat wordt gecontroleerd op occult bloed (bloed dat niet met het blote oog zichtbaar is).
Een negatieve test kan je geruststellen en gemoedsrust bieden. Als de test positief is, betekent dit niet automatisch dat je darmkanker hebt, maar het is wel een signaal dat verder onderzoek nodig is. Door tijdig actie te ondernemen, kun je ernstige problemen voorkomen.
Darmkankerscreening is een eenvoudige, niet-invasieve test die levens kan redden. Door deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek of een zelftest te doen, kun je darmkanker vroegtijdig opsporen en de kans op een succesvolle behandeling aanzienlijk vergroten. Of je nu jonger bent dan 50, binnen de doelgroep valt of ouder bent dan 74, er zijn altijd mogelijkheden om je gezondheid actief te monitoren. Neem de controle over je gezondheid en laat de kans op vroege detectie niet aan je voorbijgaan. Het kan het verschil maken tussen leven en overlijden.