Je darmflora als onverwachte speler in kankertherapie
Bij chemotherapie denk je aan toxische stoffen die gericht kankercellen aanvallen. Maar wat veel minder bekend is: je darmmicrobioom speelt een verrassend actieve rol in hoe goed – of slecht – die behandeling aanslaat. De juiste bacteriën kunnen je immuunsysteem stimuleren, bijwerkingen temperen én de werking van chemo versterken. Maar een verstoorde flora? Die kan net het tegenovergestelde doen.
Hoe bacteriën meehelpen of juist blokkeren
Sommige darmbacteriën zetten stoffen om tot metabolieten die de werking van chemotherapie versterken. Andere beschermen het darmslijmvlies tegen de toxische neveneffecten van de behandeling. Tegelijk kunnen bepaalde pathogene bacteriën juist weerstand oproepen, ontsteking stimuleren of zelfs medicatie afbreken nog voor ze hun werk doen. Het verschil tussen herstel en herval? Het zit soms letterlijk in je buik.
Antibiotica en chemotherapie: een gevaarlijke cocktail?
Patiënten krijgen vaak preventief antibiotica om infecties te voorkomen tijdens chemo. Maar die kuur veegt ook gunstige bacteriën van het toneel. Het resultaat: minder diversiteit, meer ontsteking, en een verminderde respons op immunotherapie of chemotherapie. Studies tonen aan dat wie recent antibiotica kreeg, tot 60% minder kans maakt op een succesvolle behandeling met checkpointremmers.
Darmflora voorspelt wie reageert op therapie
Onderzoekers ontdekten dat bepaalde bacterieprofielen bij darmkankerpatiënten gepaard gaan met een betere respons op chemo en immuuntherapie. Een evenwichtige flora met o.a. Akkermansia muciniphila, Faecalibacterium prausnitzii en Bifidobacterium is gelinkt aan minder bijwerkingen en betere overleving. In de toekomst kan een simpele stoelganganalyse dus mee bepalen welk behandelpad het meest kans op succes biedt.
Wat kun je zelf doen als patiënt?
Je microbioom is geen vast gegeven. Je kunt het ondersteunen – zelfs tijdens je behandeling – met vezelrijke voeding, gefermenteerde producten, een goede nachtrust en aangepaste supplementen (in overleg met je arts). Sommige ziekenhuizen starten zelfs met fecale microbiota-transplantatie (FMT) om het microbioom opnieuw op te bouwen na chemotherapie.
Van bijzaak naar bondgenoot
De tijd dat darmflora een voetnoot was in de oncologie is voorbij. Microbiomen worden niet langer genegeerd, maar betrokken in behandelstrategieën. Chemo en flora hoeven geen vijanden te zijn – mits de juiste balans kunnen ze bondgenoten worden in de strijd tegen darmkanker.
