Hoe werkt een stoelgangtest en wat meet het?
Een stoelgangtest is een eenvoudige en niet-invasieve methode om vroegtijdige signalen van darmkanker op te sporen. De test, ook bekend als de iFOBT (immunochemische Fecaal Occult Bloed Test), controleert of er kleine hoeveelheden bloed in de ontlasting aanwezig zijn die met het blote oog niet zichtbaar zijn.
De test werkt als volgt:
- Je ontvangt een testkit thuis.
- Met het bijgeleverde hulpmiddel neem je een klein monster van je stoelgang.
- Dit stuur je op naar een laboratorium, waar het wordt geanalyseerd op de aanwezigheid van bloed.
- Binnen enkele weken krijg je de uitslag.
De test is volledig pijnloos en kan gewoon thuis worden uitgevoerd. Het duurt slechts een paar minuten, maar kan een cruciaal verschil maken in het vroegtijdig opsporen van darmkanker.
Waarom veel mensen de test overslaan en waarom dat gevaarlijk is
Ondanks dat de test weinig moeite kost, besluit een groot deel van de bevolking om niet deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek. In Vlaanderen ligt de deelnamegraad op ongeveer 50%, terwijl in Brussel en Wallonië minder dan 20% van de doelgroep de test uitvoert. Dit betekent dat duizenden mensen onnodig een verhoogd risico lopen om darmkanker pas in een laat stadium te ontdekken.
Waarom slaan mensen de test over?
- Gebrek aan symptomen: Veel mensen denken dat ze gezond zijn en geen test nodig hebben. Maar darmkanker is een sluipmoordenaar die in de beginfase meestal geen klachten geeft.
- Onwetendheid: Sommige mensen beseffen niet hoe belangrijk preventieve screening is en dat darmkanker in een vroeg stadium bijna altijd behandelbaar is.
- Angst voor het resultaat: De gedachte aan een positieve uitslag schrikt sommige mensen af. Maar hoe eerder een probleem wordt opgespoord, hoe groter de kans op een succesvolle behandeling.
Door de test over te slaan, mis je een kans om darmkanker in een vroeg stadium te ontdekken, wanneer de overlevingskansen nog boven de 90% liggen.
Wat een positieve test betekent en wat de volgende stappen zijn
Een positieve stoelgangtest betekent niet automatisch dat je darmkanker hebt. Het geeft enkel aan dat er bloed in de stoelgang is aangetroffen. Dit bloed kan afkomstig zijn van verschillende oorzaken, zoals:
- Goedaardige poliepen
- Aambeien
- Een ontsteking in de darm
- Een klein wondje
Toch is een positieve test een signaal dat verder onderzoek nodig is. De volgende stap is meestal een coloscopie (darmonderzoek), waarbij een arts met een dunne camera de binnenkant van de darm inspecteert. Tijdens dit onderzoek kunnen poliepen of andere afwijkingen direct worden verwijderd of verder onderzocht.
Hoe screening darmkanker in een vroeg stadium kan opsporen
Het grote voordeel van een stoelgangtest is dat het darmkanker kan detecteren voordat je klachten krijgt. In een vroeg stadium is darmkanker vaak nog beperkt tot de binnenkant van de darm en zijn de behandelmogelijkheden veel minder ingrijpend.
Bij een vroege diagnose:
- Kunnen poliepen worden verwijderd voordat ze kwaadaardig worden.
- Is de kans op volledige genezing veel groter.
- Is chemotherapie of een zware operatie vaak niet nodig.
Vergelijk dit met een late diagnose, waarbij de kanker al is uitgezaaid. In dat geval is de overlevingskans vaak nog maar 15%. Dit onderstreept hoe belangrijk screening is: het kan letterlijk het verschil betekenen tussen leven en dood.
Een kleine moeite met een groot effect
Een stoelgangtest is een van de eenvoudigste en meest effectieve manieren om darmkanker op tijd te ontdekken. Het is pijnloos en kan gewoon thuis worden uitgevoerd. Toch laten veel mensen deze kans onbenut.
Laat je niet afschrikken door onwetendheid, angst of uitstelgedrag. Hoe eerder je darmkanker opspoort, hoe groter je overlevingskansen. Doe de test, neem je gezondheid in eigen handen en moedig ook je familieleden en vrienden aan om hetzelfde te doen. Het kan levens redden – misschien wel dat van jou.
